"zig ve puce"un, avrupa ve özelde fransız çizgi romanındaki yerine değinirken, hem kendisine çok yakın tarihlenen "çizgi roman"ın doğuşu sürecine, hem de süreci hazırlayanlara kısaca bakalım...
Richard F. Outcault’un, "At The Circus In Hogan’s Alley " (1895) adlı çalışmasının "New York World" gazetesinde yayınlanmaya başlaması ve peşinden "Hogan’s Alley" strip’inde yer alan "Yellow Kid " adlı karakterin öne çıkması (1896) yeni bir dönemin habercisi olarak kabul edilir... "çizgi roman tarihi" üzerine yazılan yazılarda, modern anlamda çizgi romanın miladı olarak ele alınır...
ara not: bazı araştırmacılar ise James Swinnerton’un, San Francisco "Examiner" gazetesinde yayınlanan "Little Bears and Tykes" çalışmalarının modern öncü kabul edilmesi gerektiğini söylemişlerdir. ancak az sonra bahsedeceğimiz ve "bir arada bulunmasının, yeni bir anlatım şeklini oluşturduğu" özelliklerin çoğunun bu çalışmada bulunduğunu söylemek güçtür...hatta "Yellow Kid"in 1896`da yayınlanan halinin modern çizgi romanın "miladı" sayılmasına da çokça itiraz vardır!
ara not: bazı araştırmacılar ise James Swinnerton’un, San Francisco "Examiner" gazetesinde yayınlanan "Little Bears and Tykes" çalışmalarının modern öncü kabul edilmesi gerektiğini söylemişlerdir. ancak az sonra bahsedeceğimiz ve "bir arada bulunmasının, yeni bir anlatım şeklini oluşturduğu" özelliklerin çoğunun bu çalışmada bulunduğunu söylemek güçtür...hatta "Yellow Kid"in 1896`da yayınlanan halinin modern çizgi romanın "miladı" sayılmasına da çokça itiraz vardır!
bu yeni anlatım biçimini kullanan çizer (aynı kişi olmayabilen yazar da...), "anlatılacak" olanı farklı geometrik büyüklük ve şekillerdeki "alanlara" (bu işlem kısa sürede çizgilerle ayrılan "panelleri" doğuracaktı...)bölerek kurgulamaya ve sürekliliği, zaman-mekan duygusunu, bu peşi sıra gelen "paneller" ile oluşturmaya başlamıştı... "paneller" ve onlardan oluşan "bantlar","sayfalar" sözkonusuydu artık... "panellerin" içindeki her türlü hareket ve duygu, "çizgi" tasarımlarla oluşturuluyordu... her bir "panel", kendi içindeki iletisi ve bütünlüğü yanında, sonra gelen "panellerle"de bağlantıyı kuruyordu...yeni "resimli anlatıya" hizmet eden "balonlar" (konuşmalar,duygu ünlemleri, bilgilendirme yazıları "balonlarla" aktarılacaktı) kullanılmaya başlanmıştı...ve en önemlisi bu üretimler, bir "kitleye" dönük iletişim biçimi olarak, basılı yayınlar ve gazeteler aracılığıyla varolmuşlardı... işte "yellow kid" in milad seçilmesinde, kısaca özetlediğimiz bu süreçlerin, bütünlüklü bir şekilde kullanılmaya başlanması gösterilir(ancak bu kabul tartışılmıştır)...yeni "anlatım türü", "yellow kid"in peşisıra ortaya çıkan üretimler ve takipçileriyle rüşdünü ispat ediyordu: artık "çizgi roman" vardı!
aslında "resimli hikayelerden" (masal ve çocuk kitapları başta...), gazetelerdeki "haber ve tefrika illüstrasyonlarına", tek veya daha çok çizimden oluşan (sonrasında sınırları belli çerçeveler ve paneller, hatta konuşma balonları görülecekti...) "karikatürler"den, "resimli hiciv öykülerine", "dini, politik veya tarihsel konuları seri resimlerle anlatanlara" kadar, "çizgi"nin ifade gücünden yararlanan görsel tasarımlar hayli gelişim göstermişlerdi...yani "çizgi" ile bir şey anlatmak, "duygusal bir etki yaratmak" veya "güldürmek" yeni değildi..."resimlerle", çizilerek varedilen tasarımlarla iletişimin tarihi, insanlık tarihi kadar eskiydi neticede (bu kadar eski bir tarihi özetlemeye şu an sanırım gerek yok)...
aslında "resimli hikayelerden" (masal ve çocuk kitapları başta...), gazetelerdeki "haber ve tefrika illüstrasyonlarına", tek veya daha çok çizimden oluşan (sonrasında sınırları belli çerçeveler ve paneller, hatta konuşma balonları görülecekti...) "karikatürler"den, "resimli hiciv öykülerine", "dini, politik veya tarihsel konuları seri resimlerle anlatanlara" kadar, "çizgi"nin ifade gücünden yararlanan görsel tasarımlar hayli gelişim göstermişlerdi...yani "çizgi" ile bir şey anlatmak, "duygusal bir etki yaratmak" veya "güldürmek" yeni değildi..."resimlerle", çizilerek varedilen tasarımlarla iletişimin tarihi, insanlık tarihi kadar eskiydi neticede (bu kadar eski bir tarihi özetlemeye şu an sanırım gerek yok)...